• Yapısında C, H, O atomları bulunur.
• Enerji verici olarak ilk sırada kullanılır.
• Yapıtaşları arasında glikozit bağları kurulur.
• Vücudumuzda fazlası yağlara dönüştürülür.
• Genel formülleri CnH2nOn veya (CH2O)n dir.

İçerdikleri şeker sayılarına göre karbonhidratlar 3’ e ayrılır:

a) Monosakkaritler (Tek şekerliler)

• Sindirime uğramazlar.
• Hücre zarından direk olarak geçerler.
• 3C’ lular (triozlar) = Gliseraldehit
• 5C’lular (pentozlar) = Riboz(RNA, ATP, NAD ve FAD yapısında), Deoksiriboz (DNA yapısında bulunur)
• 6C’lular (heksozlar) = Glikoz, Galaktoz ve Fruktoz

Difüzyon hızları bakımından
Galaktoz > Glikoz > Fruktoz

b) Disakkaritler (Çift şekerliler)

İki tane monosakkaritin dehidrasyon sentezi ile bir araya gelmesiyle oluşurlar. Üç tane disakkarit bulunmaktadır.

Yukarıdaki disakkaritlerden maltoz (arpa şekeri) ve sükroz (meyve şekeri) bitkisel olup laktoz (süt şekeri) ise hayvansaldır. Laktoz sadece memeli canlılarda sentezlenebilir.

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Dehidrasyon sentezi:
Küçük moleküllerin su açığa çıkararak birleşmeleri olayıdır. Bir reaksiyonun dehidrasyon sentezi olması için:

•  Su açığa çıkarması
• Birleşme reaksiyonu olması gerekir.

Dehidrasyon sentezlerinde:

• ATP harcanır.
• Moleküller arasında kurulan bağ kadar su açığa çıkar.

Hidroliz:
Büyük moleküllerin su alarak parçalanması olayıdır. Hidroliz olaylarında:

• ATP harcanmaz.
• Sindirim olayları bir hidroliz örneğidir.

-----------------------------------------------------------------------------------------------

c) Polisakkaritler (Çok şekerliler)

Hepsi de çok sayıda glikozdan oluşmuştur.

Depo polisakkaritleri:
Glikojen:

• Bakteri, mantar ve hayvanlarda sentezlenir.
• Suda çözünür.
• Karaciğer ve kas hücrelerimizde depo edilebilir.

Karaciğerde depolanan glikojen gerektiğinde tekrar glikoza dönüştürülüp kana verilebilirken, kaslarda bu durum gözlenmez.

Nişasta:

• Sadece bitkiler sentezleyebilir ve depo ederler.
• Suda çözünmez.
• İyot ile birleşirse mavi renk oluşur.

Bir kaba bir miktar nişasta çözeltisi, bir miktar X enzimi ve iyot konuluyor ve mavi renk oluştuğu gözleniyor. Belli bir süre sonra mavi rengin kaybolduğu gözleniyor.(Yorumlayınız)

Bir kaba bir miktar glikoz çözeltisi, Y enzimi ve iyot konuluyor. Belli bir süre sonra kapta mavi renk oluşmaya başlıyor.(Yorumlayınız)

Yapısal Polisakkaritler:
Selüloz:

• Bitkilerde hücrelerinde golgi organeli tarafından oluşturulan hücre çeperi ve ara lamel oluşumuna katılır.
• Suda çözünmez.
• İnsanlarda selüloz sindirimi olmaz. Otçul hayvanlarda selüloz sindirimi olur fakat bu hayvanların selüloz sindirici enzimleri yoktur. Bu hayvanlarda selüloz sindirimi sindirim kanallarında yaşayan bazı mikroorganizmalar tarafından gerçekleştirilir.

Kitin:

• Böceklerin kabuk kısmını ve bazı mantarların hücre duvarını oluşturur.
• Yapısında azot bulunur.
• Suda çözünmez.